Dünya Güneş ve Ay Videosu

Ünitenin Amacı ve Kazanımları

Ünitenin Amacı
    Bu ünitede öğrencilerin; Dünya, Güneş ve Ay'ın göreli boyut ve biçimleri ile Dünya ve Ay'ın hareketlerini tanıyıp kavraması, Dünya,Güneş ve Ay arasında hareket ilişkisi kurabilmesi, bu ilişkinin yol açtığı sonuçlar ve bunların günlük yaşama etkisi hakkında bilgi,deneyim ve tutum geliştirmesi hedeflenmektedir.

Ünitenin Kazanımları
   A.Gökyüzü Macerası
   1.Güneş Dünya ve Ay'ın Şekil ve Büyüklükleriyle İlgili Olarak Öğrenciler;
     a)Güneş,Dünya ve Ay'ın şeklini karşılaştırır,
     b)Dünya,Güneş ve Ay'ı büyüklüklerine göre sıralar,
   B.Dünya ve Ay'ın Hareketleri
   1.Dünya'nın Hareketleri İle İlgili Olarak Öğrenciler;
     a)Dünya'nın kendi etrafında döndüğünü ifade eder,
     b)Dünya'nın kendi etrafında bir tam dönüşünü tamamladığı sürenin, bir gün olarak kabul edildiğini ifade eder.
     c)Gece ve gündüz oluşumunu, Dünya'nın kendi etrafında ki dönme hareketiyle açıklar,
     d)Dünya'nın kendi etrafında dönerken aynı zamanda Güneş etrafında da dolandığını ifade eder,
     e)Dünya'nın Güneş etrafında bir tam dolanımını tamamladığı sürenin, bir yıl olarak kabul edildiğini belirtir.
   2.Ay'ın Hareketleri İle İlgili Olarak Öğrenciler;
     a)Ay'ın kendi etrafında dönerken aynı zamanda da Dünya etrafında dolandığını ifade eder,
     b)Dünya'dan bakıldığında Ay'ın daima aynı yüzünün gözlendiğini açıklar,
     c)Ay'ın evrelerini Ay'ın Dünya etrafında ki dolanma hareketiyle açıklar,
     d)Ay'ın evrelerinin düzenli olarak tekrar eden bir doğa olayı olduğu sonucunu çıkarır.




      

B.Dünya ve Ay'ın Hareketleri

DÜNYA’NIN HAREKETLERİ  

Dünya’nın iki türlü hareketi vardır: 

1. Günlük (Kendi etrafındaki) Hareketi,

2. Yıllık (Güneş Etrafındaki) Hareketi.

1. DÜNYA’NIN GÜNLÜK HAREKETİ

Dünya’nın kendi etrafında tam bir dönüş yapmasına Günlük Hareket  denir.

Dünya, kendi etrafında batıdan doğuya doğru döner. Bu dönüşünü 24 saatte tamamlar. Bir dönüşü için geçen bu süreye bir gün denir.   

Dünya’nın yuvarlak  olmasından dolayı güneşe bakan yüzü aydınlık, diğer yüzü karanlıkta kalır. Dünya’nın dönmesiyle gece ve gündüz birbirini  izler.

2. YER’İN GÜNEŞ ETRAFINDAKİ HAREKETİ

Dünya, Güneş etrafında dolanır. Bir tam dönüşünü 365 gün 6 saatte tamamlar. Buna bir yıl denir. 

AYIN HAREKETLERİ

1) Kendi çevresindeki hareketi

2) Dünya çevresindeki hareketi

3) Dünya ile birlikte güneş çevresindeki hareketi

*** Ay hem kendi hem de dünya çevresindeki bir turunu aynı sürede (29,5 gün) tamamladığı için dünyadan ayın sürekli aynı yüzeyi görülür. 

 

AY'IN EVRELERİ

Ay, dünya etrafında ki bir dönüşü sırasında belli şekillerde görülür. Bu görünümler her zaman aynı sırayı izler. Aşağıdaki fotoğrafta ayın belirli zaman dilimleri içerisinde çekilmiş görünümlerine yer verilmiştir. 

 

Ay'ın farklı görünümlerine Ay'ın Evreleri denir. Ay'ın evreleri, Ay'ın Dünya etrafında dönmesi sonucu oluşur.

Ay'ı,Dünya'nın etrafında dönerken farklı şekillerde görürürüz.

Başlangıçta,Ay'ın Dünya ile Güneş arasında olduğunu düşünelim. Bu durumda Güneş, Ay'ın Dünya'dan görülmeyen kısmını aydınlatır. Bu evreye Yeni Ay  adı verilir. Yeni Ay evresinde geceleri ay görünmez. Bunun nedeni Ay'ın karanlık olan tarafının Dünya'ya dönük olmasıdır.

Ay, başlangıçtaki durumuna göre bir çeyrek tur attığında oluşan evreye  İlk Dördün  adı verilir. Bu evrede Ay'ın görünen şekli bir yarım daireye benzer.

Kimi zaman Ay, gökyüzünde pırıl pırıl parlayan bir topa benzer. Ay'ın bu haline  Dolunay denir. Dolunay evresinde Ay'ın Dünya'ya bakan yüzü tamamen aydınlanmıştır.

Ay, Dünya'nın etrafındaki bir turunu tamamlamadan önce bir kez daha yarım daire şeklinde görülür. Bu defa diğer yarısı aydınlanmıştır. Bu evre de  Son Dördün  olarak adlandırılır. Son Dördünde Ay, Dünya etrafındaki turunun 3/4 ünü tamamlamıştır.

A.Gökyüzü Macerası

1.Dünya,Güneş ve Ay'ın Şekli

Güneş

Güneş, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gök cismidir. Çok sıcak ve yanmakta olan bazı gazlardan oluşur. Bu nedenle, yüzeyinde her saniyede milyonlarca atom bombası patlamasına eşit güçte patlamalar olur. Bu patlamalarda boyu Dünyamız'ın büyüklüğünün 40-50 katı olan alevler fışkırır.

Ateşten bir topa benzeyen Güneş, yüzeyinden çok büyük bir ısı ve ışık yayar. Eğer, Güneş olmasaydı, her zaman gece olurdu ve her yer buzla kaplı olurdu. En önemlisi dünya'da yaşam yani biz olamazdık.

Güneş'in dış yüzeyindeki sıcaklık 6000 derece, içindeki sıcaklık ise 12 milyon derecedir.

DÜNYANIN BOYUTLARI

*Ekvator çevresi: 40.076 km

*Kutuplar çevresi: 40.009 km

*Ekvator yarıçapı: 6378 km

*Kutuplar yarıçapı: 6357 km

*Karalar yüzölçümü:149 milyon km2(%29)

*Denizler yüzölçümü: 361 milyon km2(%71)

*KYK’de karalar %39 denizler %61

*GYK’de ise karalar %19 denizler %81 dir.

DÜNYANIN ŞEKLİNİN SONUÇLARI

*Ekvatorun uzunluğu tam dairelik bir meridyenin uzunluğundan fazladır.

*Paralellerin uzunluğu kutuplara doğru azalır.

*İki meridyen arasındaki uzaklık kutuplara doğru azalır.

*Güneş ışınlarının düşme açısı kutuplara doğru azalır.

*Yer şekilleri haritaya gerçeğe tam uygun olarak aktarılamaz.

*Aynı anda Dünyanın yarısı aydınlık (gündüz) yarısı karanlık (gece) olur.

*Dünyanın çizgisel dönüş hızı kutuplara doğru azalır.

*Yer çekimi kutuplara doğru artar.

*Dünyanın çizgisel dönüş hızı kutuplara doğru azalır.

*Yer çekimi kutuplara doğru artar. 

AY VE ÖZELLİKLERİ

Ay dünyamızın 1/50’si kadardır. Bu sebeple Ayda yerçekimi azdır (dünyadakinin 1/6’sı kadardır).

Ayda atmosfer yoktur. Bunun sonucunda; hava ve su yoktur. Meteorolojik olay (iklim) görülmez. Meteorlar doğrudan ay yüzeyine düşer. Sonuçta büyük krater çukurlukları oluşmuştur. Günlük sıcaklık farkı fazladır. Bu sebeple mekanik çözülme fazladır. Canlı hayatı yoktur. İç ısısını kaybetmiştir. Bundan dolayı volkanik olay görülmez.